Descripcion

Arbusto erecto 1-3 m de alt. Internodios de ± 2 cm. Hojas de 7-15 x 2,5-4,5 mm, subsésiles, 2-folioladas, con pequeño mucrón; folíolos divergentes, oblongo-agudos, mucronados, pubescentes; estípulas obtusas, redondeadas. Flores solitarias, pedúnculos de 5-7 mm, pubescentes; sépalos de 4- 6 x 3-4 mm, pubescentes; pétalos de 8-10 x 4-7 mm, obovado-unguiculados; estambres de 6,7-10 mm, rojizos, en los dos ciclos, desiguales, filamentos con una escama de 6-7 mm, soldada en la base, carnosa, laciniada; anteras de ± 2 mm, oblongas; ovario de ± 4 mm, cortamente estipitado, rojizo, velloso; estilo subulado de ± 3,5 mm. Fruto esferoidal facilmente separable en 5 mericarpios hirsutos de 3,7-4,6 mm. Semillas de 3-4 mm, lisas.

Distribucion y Habitat

Especie con amplia distribución en las Provincias Biogeográficas del Monte y Chaqueña (Distrito Occidental). También ocurre esporádicamente en ciertos lugares de Perú (Arequipa), Bolivia (Tarija) y Chile (Atacama, Aconcagua). Se halla entre 0 y 3000 m.s.m. (Hunziker et al., Bol. Acad. Nac. Ci. Córdoba 52 (3-4):13, fig. 2-3. 1978).

Ejemplares de referencia

Colector N° Colect. Especie Departamento Provincia Imagen
  • Abelleira, H. O.
  • 10 Villarino Buenos Aires
  • Acosta, C.
  • 135 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 637 Vinchina La Rioja
  • Aedo, C.
  • 15349 Andalgalá Catamarca
  • Alaria, A. S.
  • 157 Las Heras Mendoza
  • Alaria, A. S.
  • 207 Valle Fértil San Juan
  • Aliscioni, S. S.
  • 674 Brigadier Juan Felipe Ibarra Santiago del Estero
  • Anderson, D. L.
  • 1638 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Apochian, C.
  • 43 Calingasta San Juan
  • Ariza Espinar, L.
  • 2387 Calingasta San Juan
  • Ariza Espinar, L.
  • 3283 Capital Córdoba
  • Audisio, M. C.
  • -1 CORD107576 Cruz del Eje Córdoba
  • Babarskas, M.
  • 61 Lihuel Calel La Pampa
  • Barboza, G. E.
  • 1221 Zapala Neuquén
  • Barboza, G. E.
  • 2447 Sanagasta La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 3144 Vinchina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 4404 Famatina La Rioja
  • Bianco, C. A.
  • 900 General Roca Córdoba
  • Bianco, C. A.
  • 1910 Río Cuarto Córdoba
  • Bianco, C. A.
  • 1957 Río Cuarto Córdoba
  • Bianco, C. A.
  • 3060 General Pedernera San Luis
  • Biganzoli, F.
  • 1974 Gaiman Chubut
  • Biurrun, F.
  • 30 Santa Rosa Mendoza
  • Biurrun, F.
  • 4052 Valle Fértil San Juan
  • Biurrun, F.
  • 4067 Valle Fértil San Juan
  • Bodenbender, W.
  • -1 CORD 53049 Capital Córdoba
  • Boelcke, O.
  • 10174 1 San Carlos Mendoza
  • Boelcke, O.
  • 12106 San Antonio Río Negro
  • Bonifacino, J. M.
  • 804 Rawson Chubut
  • Bonifacino, J. M.
  • 2889 Tupungato Mendoza
  • Burkart, A.
  • 12419 Chilecito La Rioja
  • Cabrera, A. L.
  • 30151 Iglesia San Juan
  • Cabrera, A. L.
  • 31048 Ullum San Juan
  • Cabrera, A. L.
  • 31083 Iglesia San Juan
  • Cabrera, A. L.
  • 31891 Ojo de Agua Santiago del Estero
  • Cantero, J. J.
  • 5693 Cruz del Eje Córdoba
  • Cantero, J. J.
  • 5919 Córdoba
  • Cantero, J. J.
  • 7382 Belgrano San Luis
  • Cantero, J. J.
  • 7407 Belgrano San Luis
  • Cantino, P. D.
  • 355 Andalgalá Catamarca
  • Caro, J. A.
  • 3456 Cruz del Eje Córdoba
  • Castroviejo, S.
  • 2280 Biedma Chubut
  • Charpin, A.
  • 20714 AC La Viña Salta
  • Chiapella, J.
  • 2176 General San Martín La Rioja
  • Chiapella, J.
  • 2220 Calingasta San Juan
  • Cialdella, A. M.
  • 204 Tafí Tucumán
  • Cialdella, A. M.
  • 249 La Poma Salta
  • Cocucci, A. A.
  • 602 Poman Catamarca
  • Cocucci, A. A.
  • 3803 San Antonio Río Negro
  • Cocucci, A. A.
  • 3836 Pocho Córdoba
  • Cocucci, A. A.
  • 4670 Córdoba
  • Cocucci, A. A.
  • 4685 Zonda San Juan
  • Cocucci, A. A.
  • 4927 Pocho Córdoba
  • Cocucci, A. A.
  • 5730 Independencia La Rioja
  • Cocucci, A. A.
  • 5759 Famatina La Rioja
  • Cocucci, A. E.
  • 357 Punilla Córdoba
  • Contreras, -
  • 8822 San Juan
  • Cordo, H.
  • 77 -A-123 San Luis
  • Cordo, H.
  • 233 La Rioja
  • Correa, M. N.
  • 2469 1 San Antonio Río Negro
  • Cosa, M. T.
  • 106 San Javier Córdoba
  • Costa, C.
  • 416 Ayacucho San Luis
  • Cuezzo, A. R.
  • 2452 1 Choya Santiago del Estero
  • Cusato, L.
  • 1783 1 Lihuel Calel La Pampa
  • Daciuk, J.
  • 19 -4 Chubut
  • Daciuk, J.
  • 19 -7 Chubut
  • de Azkue, D.
  • 91230 Lihuel Calel La Pampa
  • Deanna, R.
  • 393 Lihuel Calel La Pampa
  • Deanna, R.
  • 398 Curacó La Pampa
  • Deginani, N. B.
  • 2246 San Carlos Mendoza
  • Deginani, N. B.
  • 2246 San Carlos Mendoza
  • Deginani, N. B.
  • 2246 San Carlos Mendoza
  • Delucchi, G.
  • 1248 Santiago del Estero
  • Demaio, P.
  • 370 La Paz Catamarca
  • Elías, G. V.
  • 71 Chilecito La Rioja
  • Elías, G. V.
  • 72 Chilecito La Rioja
  • Elías, G. V.
  • 73 Chilecito La Rioja
  • Elías, G. V.
  • 74 Chilecito La Rioja
  • Elías, G. V.
  • 81 Chilecito La Rioja
  • Fernández, P.
  • -1 CORD 491 Colón Córdoba
  • Forcone, A.
  • 75 Rawson Chubut
  • Forcone, A.
  • 76 Gaiman Chubut
  • Fortunato, R. H.
  • 5395 a Biedma Chubut
  • Fortunato, R. H.
  • 5863 Rawson Chubut
  • Fortunato, R. H.
  • 7736 La Poma Salta
  • Fortunato, R. H.
  • 9920 Jáchal San Juan
  • Galander, C.
  • -1 CORD 53044 Ischilín Córdoba
  • Galander, C.
  • -1 CORD 53045 Cruz del Eje Córdoba
  • Giussani, L. M.
  • 711 San Juan
  • Guarnaschelli, A.
  • -1 (BAA 26719) Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Gunckel, L. H.
  • 2501 Concepción Biobío
  • Haene, E.
  • 70 Caucete San Juan
  • Haene, E.
  • 76 Caucete San Juan
  • Haene, E.
  • 156 Valle Fértil San Juan
  • Haene, E.
  • 339 Valle Fértil San Juan
  • Haene, E.
  • 858 25 de Mayo San Juan
  • Hieronymus, G. H. E. W.
  • -1 CORD 53043 Capital Córdoba
  • Hieronymus, G. H. E. W.
  • -1 CORD 53047 Capital Córdoba
  • Hosseus, C. C.
  • 1006 Punilla Córdoba
  • Hosseus, C. C.
  • 1128 Punilla Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 103 General Roca Río Negro
  • Hunziker, A. T.
  • 2679 San Carlos Salta
  • Hunziker, A. T.
  • 4140 Utracán La Pampa
  • Hunziker, A. T.
  • 5312 Gaiman Chubut
  • Hunziker, A. T.
  • 10976 Ischilín Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 12131 Sobremonte Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 13570 General San Martín La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 13614 General San Martín La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 14151 General Ángel V. Peñaloza La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 15040 Ayacucho San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 16268 Belgrano San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 16364 Belgrano San Luis
  • Hunziker, A. T.
  • 16712 CORD 101320 Valle Fértil San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 17814 Aguirre Santiago del Estero
  • Hunziker, A. T.
  • 18463 Poman Catamarca
  • Hunziker, A. T.
  • 22302 Capital Catamarca
  • Hunziker, A. T.
  • 22356 Capayán Catamarca
  • Hunziker, A. T.
  • 22951 Ischilín Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 23644 Angaco San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 23664 Angaco San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 24233 Capital Santiago del Estero
  • Hunziker, A. T.
  • 25024 Sobremonte Córdoba
  • Hunziker, J. H.
  • 1763 Chilecito La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 1816 Famatina La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 2218 La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 8617 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 8618 Conesa Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 9009 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 9533 Chilecito La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 9539 Famatina La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 9555 Tinogasta Catamarca
  • Hunziker, J. H.
  • 9625 Ischilín Córdoba
  • Hunziker, J. H.
  • 9631 Catamarca
  • Hunziker, J. H.
  • 9662 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 9664 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 9670 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 9886 Caleu-Caleu La Pampa
  • Hunziker, J. H.
  • 11298 Tunuyán Mendoza
  • Hunziker, J. H.
  • 12662 Tarija
  • Hunziker, J. H.
  • 13244 San Antonio Río Negro
  • Hunziker, J. H.
  • 13249 San Antonio Río Negro
  • Johnston, I. M.
  • 5876 Atacama
  • Jörgensen, P.
  • 1044 Andalgalá Catamarca
  • Kiesling, R.
  • 7834 Adolfo Alsina Río Negro
  • Kiesling, R.
  • 7836 Patagones Buenos Aires
  • Kiesling, R.
  • 9422 Ullum San Juan
  • Kurtz, F.
  • 196 Cruz del Eje Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 437 CORD 52753 Capital Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 439 Capital Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 469 Capital Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 6918 Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 8436 San Javier Córdoba
  • Kurtz, F.
  • 9495 San Juan
  • Kurtz, F.
  • 16195 Capital Córdoba
  • Legname, P. R.
  • 9490 c Paclin Catamarca
  • Leuenberger, B. E.
  • 3575 Luján de Cuyo Mendoza
  • Leuenberger, B. E.
  • 4203 General Lavalle La Rioja
  • Leuenberger, B. E.
  • 4237 Tinogasta Catamarca
  • Lorentz, P. G.
  • 274 CORD 53046 Capital Córdoba
  • Luján, M. C.
  • 160 Santa María Córdoba
  • Luján, M. C.
  • 320 San Javier Córdoba
  • Manzano, J.
  • 31 Tulumba Córdoba
  • Manzano, J.
  • 53 Tulumba Córdoba
  • Marqués, S.
  • 9 San Rafael Mendoza
  • Martínez, G.
  • 84 Cafayate Salta
  • Martínez, G. J.
  • 1155 Cruz del Eje Córdoba
  • Martínez, G. J.
  • 1218 La Paz Catamarca
  • Menéndez Sevillano, -
  • 9490 c Paclin Catamarca
  • Miccio Peralta, L. R.
  • 1938 Patagones Buenos Aires
  • Morrone, O.
  • 5760 Confluencia Neuquén
  • Múlgura, M. E.
  • 4505 Chamical La Rioja
  • Nicora, E. G.
  • 2793 Unión Córdoba
  • Nicora, E. G.
  • 3993 Neuquén
  • Nores, M. J.
  • 83 San Antonio Río Negro
  • Novara, L. J.
  • 2661 Cachi Salta
  • Novara, L. J.
  • 10087 Cachi Salta
  • Ojeda, M. S.
  • 16 Junín San Luis
  • Ojeda, M. S.
  • 17 Cruz del Eje Córdoba
  • Pensiero, J. F.
  • 4214 La Viña Salta
  • Pensiero, J. F.
  • 6225 Aguirre Santiago del Estero
  • Pensiero, J. F.
  • 6769 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • Pensiero, J. F.
  • 7084 Sarmiento Santiago del Estero
  • Pensiero, J. F.
  • 7216 Confluencia Neuquén
  • Pensiero, J. F.
  • 7445 Independencia La Rioja
  • Pérez Moreau, -
  • 4032 Ojo de Agua Santiago del Estero
  • Piccinini, B.
  • 1282 Biedma Chubut
  • Piccinini, B.
  • 1404 Río Negro
  • Piccinini, B.
  • 1790 Valle Fértil San Juan
  • Piccinini, B.
  • 1827 San Antonio Río Negro
  • Piccinini, B.
  • 1858 San Antonio Río Negro
  • Piccinini, B.
  • 2132 Río Negro
  • Piccinini, B.
  • 2362 Río Negro
  • Pichi-Sermolli, R. E. G.
  • 7331 Río Negro
  • Pozner, R.
  • 152 San Juan
  • Renvoize, S. A.
  • 3401 Salta
  • Roig, F. A.
  • -1 MERL 36116 La Paz Mendoza
  • Rotman, A. D.
  • 256 Guasayán Santiago del Estero
  • Rúgolo, Z. E.
  • 696 Utracán La Pampa
  • Ruiz Leal, A.
  • 134 Las Heras Mendoza
  • Ruiz Leal, A.
  • 218 Tupungato Mendoza
  • Sánchez, M. I.
  • 860 Banda Santiago del Estero
  • Sanso, A. M.
  • 45 Picunches Neuquén
  • Sanso, A. M.
  • 46 Malargüe Mendoza
  • Sanso, A. M.
  • 138 Pehuenches Neuquén
  • Sanso, A. M.
  • 140 Malargüe Mendoza
  • Sanzin, R.
  • 62 Las Heras Mendoza
  • Sanzin, R.
  • 841 Tupungato Mendoza
  • Sede, S. M.
  • 289 Confluencia Neuquén
  • Sede, S. M.
  • 848 San Javier Córdoba
  • Sede, S. M.
  • 849 San Javier Córdoba
  • Sede, S. M.
  • 850 Belgrano San Luis
  • Sede, S. M.
  • 851 Ayacucho San Luis
  • Sede, S. M.
  • 852 Capayán Catamarca
  • Sede, S. M.
  • 854 Utracán La Pampa
  • Sede, S. M.
  • 856 Puelén La Pampa
  • Sede, S. M.
  • 858 9 de Julio Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 859 San Antonio Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 862 Pichi Mahuida Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 864 Sanagasta La Rioja
  • Sede, S. M.
  • 865 Tinogasta Catamarca
  • Sede, S. M.
  • 867 Avellaneda Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 868 Confluencia Neuquén
  • Sede, S. M.
  • 870 Loncopué Neuquén
  • Sede, S. M.
  • 878 El Cuy Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 880 General Roca Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 882 Curacó La Pampa
  • Sede, S. M.
  • 884 San Antonio Río Negro
  • Sede, S. M.
  • 890 Tinogasta Catamarca
  • Sede, S. M.
  • 891 Totoral Córdoba
  • Sede, S. M.
  • 892 Ojo de Agua Santiago del Estero
  • Sede, S. M.
  • 893 Loreto Santiago del Estero
  • Sede, S. M.
  • 894 Jiménez Santiago del Estero
  • Sede, S. M.
  • 895 Choya Santiago del Estero
  • Sede, S. M.
  • 896 Ischilín Córdoba
  • Sede, S. M.
  • 897 Cruz del Eje Córdoba
  • Sede, S. M.
  • 900 San Antonio Río Negro
  • sin colector
  • -1 15026 Juan Martín de Pueyrredón San Luis
  • sin colector
  • -1 CORD 1279 Punilla Córdoba
  • sin colector
  • 9490 C Paclin Catamarca
  • Slanis, A. C.
  • 147 11-2008 Belén Catamarca
  • Slanis, A. C.
  • 147 11-2008 Belén Catamarca
  • Slanis, A. C.
  • 184 11-2008 Tinogasta Catamarca
  • Soriano, A.
  • 5273 Río Negro
  • Sosa, G. M.
  • 2529 Belgrano San Luis
  • Stramigioli, C.
  • 24 Jáchal San Juan
  • Stramigioli, C.
  • 25 a San Martín Santiago del Estero
  • Stramigioli, C.
  • 26 b San Martín Santiago del Estero
  • Stramigioli, C.
  • 65 San Martín Santiago del Estero
  • Stuckert, T. J. V.
  • 3265 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 3307 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 4642 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 5018 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 7137 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 10141 Capital Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 14996 San Justo Córdoba
  • Stuckert, T. J. V.
  • 20315 Capital Córdoba
  • Stuessy, T. F.
  • 6929 Chubut
  • Stuessy, T. F.
  • 6952 Chubut
  • Subils, R.
  • 579 Capayán Catamarca
  • Subils, R.
  • 1785 Totoral Córdoba
  • Subils, R.
  • 2755 Ischilín Córdoba
  • Tapia, A.
  • -1 (CORD 9834) Iglesia San Juan
  • Tirel, -
  • 184 Córdoba
  • Tivano, J. C.
  • 640 Sarmiento Santiago del Estero
  • Tombesi, T. S.
  • 77 Ullum San Juan
  • Tortosa, R. D.
  • -1 BAA 20138 Junín San Luis
  • Troiani, H. O.
  • 15501 Valcheta Río Negro
  • Ulibarri, E. A.
  • 1692 Choya Santiago del Estero
  • Ulibarri, E. A.
  • 1802 Choya Santiago del Estero
  • Urtubey, E.
  • 206 Biedma Chubut
  • Urtubey, E.
  • 552 Pichi Mahuida Río Negro
  • Urtubey, E.
  • 659 Biedma Chubut
  • Urtubey, E.
  • 917 Pehuenches Neuquén
  • Van Ee, B. W.
  • 577 Malargüe Mendoza
  • Van Ee, B. W.
  • 666 Tafí del Valle Tucumán
  • Van Ee, B. W.
  • 676 San Carlos Salta
  • Van Ee, B. W.
  • 678 San Carlos Salta
  • Villamil, C. B.
  • 2294 Chubut
  • Wingenroth, M.
  • -1 (SI 325) Las Heras Mendoza
  • Wingenroth, M.
  • 170 Las Heras Mendoza
  • Wingenroth, M.
  • 188 Las Heras Mendoza
  • Wulff, A. F.
  • 1031 Las Heras Mendoza
  • Zuloaga, F. O.
  • 8440 Tafí Tucumán
  • Zuloaga, F. O.
  • 9338 Rosario de Lerma Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 11232 Los Andes Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 15188 Chos Malal Neuquén

    Nombre Vulgar y Usos

    Tipo y Observaciones

    Material Tipo: Chile. Mayo, L. Née s.n. (lectotipo, MA475883! aquí designado; isolectotipos MA475881; MA475882) En el protólogo dice que se recogió en mayo y este es el único ejemplar que dice la fecha
    Observaciones: En ciertos lugares de Patagonia, donde convive con las otras tres especies , se han observado híbridos entre esta especie y L. ameghinoi y L. cuneifolia (Hunziker et al., 1978). L. divaricata ha mostrado buena homología cromosómica con L. tridentata (Sesse et Moc. ex DC.) Coville en el híbrido interespecífico entre ambas (Yang et al., 1977).