Descripcion
Arbustos de 0,3-3 m de alto; tallos fina a densamente pubescentes, con tricomas simples eglandulares. Hojas simples, 6 ó más por simpodio; pecíolos de 0,5-4 cm; láminas ovadas o elípticas, de (3-)8-15(-25) × (1-)1,5-7(-10) cm, base truncada, cuneada o levemente redondeada (más raro subcordada), ápice agudo; epifilo con pubescencia esparcida de pelos simples 1- seriados, más densos sobre las nervaduras; hipofilo moderada a densamente velutino, con pelos simples. Inflorescencia simple o bifurcada, raro ramificada, 5-20(-30)-flora, pedúnculo de 1-3(-5) cm, raquis de 1,5-8 cm, con pubescencia simple. Pedicelos de 6- 15 mm, articulados, espaciados a 1-7 mm; cáliz moderada a densamente pubescente, tricomas simples 1-seriados, lóbulos deltoides, a menudo desiguales, de 1,5-3 × 1,5-2 mm, abruptamente enangostados hacia un ápice acuminado; corola estrellada, partida casi hasta la base, blanca (más raro violácea), de 2-3 cm de diámetro, internamente glabra, tubo de 3-6 mm, lóbulos estrechamente triangulares, de 7-15 × 3-4 mm, ápice agudo, con tricomas no ramificados, densos o esparcidos en el exterior; anteras angostamente elipsoides, amarillas, usualmente conniventes, de 6-7(-10) × 1-2,5 mm; ovario glabro o apenas puberulento en el ápice, estilo de 7-10 mm, estigma truncado o subcapitado. Baya globosa, de 1-3 cm de diámetro, amarilla, anaranjada o rojiza a la madurez, glabra, esclerosomas presentes o no; semillas angulosas, de 3-5 × 3-4 mm, rugoso-pubescentes.
Distribucion y Habitat
Crece desde el sur de Bolivia hasta el centro de la Argentina, en la provincia fitogeográfica Chaqueña y zonas de transición con las Yungas. Prefiere claros de bosques, bordes de arroyos y áreas relativamente secas, entre los 250-2000 m s.m.
Sinónimos
Solanum stuckertii Bitter
-
Cyphomandra stuckertii (Bitter) D'Arcy Ann. Missouri Bot. Gard. 59: 268. 1972
Solanum stuckertii Bitter var. trichostylum Bitter var. trichostylum Bitter Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 12: 463. 1913
Solanum stuckertii Bitter var. angustifrons Bitter var. angustifrons Bitter Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 12: 463. 1913
Solanum stuckertii Bitter var. obrutum C.V. Morton var. obrutum C.V. Morton Revis. Argent. spec. Solanum : 192. 1976
Solanum stuckertii Bitter var. pilosistylum C.V. Morton var. pilosistylum C.V. Morton Revis. Argent. spec. Solanum : 193. 1976
Solanum stuckertii Bitter var. atrichostylum Bitter var. atrichostylum Bitter Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 12: 463. 1913
Ejemplares de referencia
Colector | N° Colect. | Especie | Departamento | Provincia | Imagen |
---|---|---|---|---|---|
|
2091 | Libertador General San Martín | San Luis | ||
|
3586 | Colón | Córdoba | ||
|
-1 | CORD 96727 | Tucumán | ||
|
538 | Capital | La Rioja | ||
|
649 | Trancas | Tucumán | ||
|
1893 | Caballero | Santa Cruz | ||
|
1906 | Florida | Santa Cruz | ||
|
1911 | Florida | Santa Cruz | ||
|
3467 | Belén | Catamarca | ||
|
4804 | Andalgalá | Catamarca | ||
|
19855 | Quebrachos | Santiago del Estero | ||
|
20453 | Choya | Santiago del Estero | ||
|
529 | Sobremonte | Córdoba | ||
|
681 | Sobremonte | Córdoba | ||
|
1479 | Ischilín | Córdoba | ||
|
1493 | Ischilín | Córdoba | ||
|
4623 | Capital | La Rioja | ||
|
4712 | Capital | La Rioja | ||
|
5909 | Castro Barros | La Rioja | ||
|
-1 | (SI 26573) | Córdoba | ||
|
7482 | Córdoba | |||
|
7737 | Córdoba | |||
|
23358 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
6888 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
6892 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
6897 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
6981 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
669 | Andalgalá | Catamarca | ||
|
737 | Andalgalá | Catamarca | ||
|
-1 | (SI 168647) | Córdoba | ||
|
3135 | CORD 52060 | Colón | Córdoba | |
|
459 | Capital | Córdoba | ||
|
728 | San Alberto | Córdoba | ||
|
748 | San Alberto | Córdoba | ||
|
803 | Punilla | Córdoba | ||
|
1589 | La Viña | Salta | ||
|
1672 | Punilla | Córdoba | ||
|
-1 | CORD 40992 | Calamuchita | Córdoba | |
|
-1 | CORD 55315 | Punilla | Córdoba | |
|
86 | Punilla | Córdoba | ||
|
176 | Punilla | Córdoba | ||
|
421 | Ischilín | Córdoba | ||
|
1060 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
109 | San Javier | Córdoba | ||
|
245 | San Javier | Córdoba | ||
|
473 | Colón | Córdoba | ||
|
-1 | 10 | Castro Barros | La Rioja | |
|
192 | Ambato | Catamarca | ||
|
-1 | (SI 106) | Córdoba | ||
|
3116 | Ledesma | Jujuy | ||
|
5038 | Ledesma | Jujuy | ||
|
7682 | Chicoana | Salta | ||
|
878 | Colón | Córdoba | ||
|
55 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
72 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
9 | Colón | Córdoba | ||
|
-1 | CORD 52041 | Capital | Córdoba | |
|
61 | Punilla | Córdoba | ||
|
37 | CORD 52044 | Totoral | Córdoba | |
|
45 | CORD 52039 | Punilla | Córdoba | |
|
63 | CORD 52046 | Punilla | Córdoba | |
|
776 | CORD 52040 | Punilla | Córdoba | |
|
639 | Santa María | Córdoba | ||
|
6290 | Colón | Córdoba | ||
|
6885 | Colón | Córdoba | ||
|
7630 | Tulumba | Córdoba | ||
|
7980 | Tulumba | Córdoba | ||
|
8409 | Punilla | Córdoba | ||
|
8843 | Pocho | Córdoba | ||
|
8939 | Punilla | Córdoba | ||
|
10740 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
14011 | Pocho | Córdoba | ||
|
14789 | Ischilín | Córdoba | ||
|
14825 | Ischilín | Córdoba | ||
|
14877 | San Luis | |||
|
15351 | Ancasti | Catamarca | ||
|
17127 | Ancasti | Catamarca | ||
|
17144 | Ancasti | Catamarca | ||
|
18328 | Capayán | Catamarca | ||
|
18487 | Andalgalá | Catamarca | ||
|
19466 | Capayán | Catamarca | ||
|
23075 | Pocho | Córdoba | ||
|
24301 | Guasayán | Santiago del Estero | ||
|
24341 | Choya | Santiago del Estero | ||
|
24650 | Punilla | Córdoba | ||
|
24792 | San Alberto | Córdoba | ||
|
24946 | Sobremonte | Córdoba | ||
|
24988 | Sobremonte | Córdoba | ||
|
25325 | Pocho | Córdoba | ||
|
25362 | Junín | San Luis | ||
|
8261 | Córdoba | |||
|
10300 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
897 | Capital | Córdoba | ||
|
925 | Capital | Córdoba | ||
|
7250 | Capital | Córdoba | ||
|
8036 | Capital | Córdoba | ||
|
8177 | Ledesma | Jujuy | ||
|
10338 | Capital | Córdoba | ||
|
1246 | Córdoba | |||
|
37 | Río Hondo | Santiago del Estero | ||
|
96 | Río Hondo | Santiago del Estero | ||
|
236 | Capital | Santiago del Estero | ||
|
-1 | (SI 168638) | Córdoba | ||
|
101 | (CORD 4319) | Córdoba | ||
|
101 | CORD 52038 | Colón | Córdoba | |
|
360 | CORD 96724 | Salta | ||
|
194 | Córdoba | |||
|
10 | Ischilín | Córdoba | ||
|
18 | Paclin | Catamarca | ||
|
126 | Ischilín | Córdoba | ||
|
3962 | Orán | Salta | ||
|
103 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
108 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
122 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
123 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
196 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
246 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
33970 | - | |||
|
54898 | - | |||
|
-1 | (SI 17727) | Córdoba | ||
|
9082 | El Carmen | Jujuy | ||
|
323 | Punilla | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 168646) | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 15191) | Córdoba | ||
|
1087 | Orán | Salta | ||
|
2350 | Anta | Salta | ||
|
632 | Belén | Catamarca | ||
|
1925 | Belén | Catamarca | ||
|
30 | Ischilín | Córdoba | ||
|
162 | Catamarca | |||
|
165 | (SI 168651) | Catamarca | ||
|
288 | Catamarca | |||
|
297 | Catamarca | |||
|
28827 | Capital | Salta | ||
|
-1 | (SI 168640) | Río Cuarto | Córdoba | |
|
-1 | (SI 168642) | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 168644) | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 168650) | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 168659) | Córdoba | ||
|
-1 | (SI 168636) | Catamarca | ||
|
-1 | (SI 168658) | Catamarca | ||
|
-1 | CORD 52052 | Tercero Arriba | Córdoba | |
|
-1 | CORD 52053 | Capital | Córdoba | |
|
843 | Capital | Córdoba | ||
|
915 | a | Tercero Arriba | Córdoba | |
|
1112 | Capital | Córdoba | ||
|
1112 | Capital | Córdoba | ||
|
2146 | Córdoba | |||
|
5641 | Capital | Córdoba | ||
|
8246 | Cruz del Eje | Córdoba | ||
|
8884 | Córdoba | |||
|
9138 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
10992 | San Alberto | Córdoba | ||
|
12614 | Córdoba | |||
|
13093 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
13093 | a | Burruyacú | Tucumán | |
|
15196 | Córdoba | |||
|
15196 | Córdoba | |||
|
16234 | Punilla | Córdoba | ||
|
19328 | Tucumán | |||
|
19328 | Tucumán | |||
|
21589 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
21589 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
21589 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
23481 | Santa María | Córdoba | ||
|
23519 | Colón | Córdoba | ||
|
23910 | Colón | Córdoba | ||
|
23916 | Colón | Córdoba | ||
|
24025 | Colón | Córdoba | ||
|
11 | Ischilín | Córdoba | ||
|
2544 | Punilla | Córdoba | ||
|
4432 | Ancasti | Catamarca | ||
|
4451 | CORD 96691 | Valle Viejo | Catamarca | |
|
720 | Tomina | Chuquisaca | ||
|
344 | Belén | Catamarca | ||
|
905 | San Alberto | Córdoba | ||
|
101 | (SI 168639) | - | ||
|
633 | Leales | Tucumán | ||
|
1603 | Cruz Alta | Tucumán | ||
|
2366 | Trancas | Tucumán | ||
|
5613 | Orán | Salta | ||
|
5808 | Trancas | Tucumán | ||
|
7756 | Burruyacú | Tucumán | ||
|
9 | Punilla | Córdoba | ||
|
30 | Punilla | Córdoba | ||
|
38 | San Javier | Córdoba | ||
|
41 | Capital | Córdoba | ||
|
43 | Colón | Córdoba | ||
|
102 | Punilla | Córdoba | ||
|
121 | Punilla | Córdoba | ||
|
135 | Punilla | Córdoba |
Nombre Vulgar y Usos
Tipo y Observaciones
Material Tipo: Argentina. Tucumán.
Burruyacú, 20 Abr 1910, T. Stuckert 21589 (lectotipo, G!,
designado por L. Bohs, Syst. Bot. Monogr. 61: 67. 2001;
isolectotipos, CORD!, GOET, fragmento).
Observaciones: Nombres vulgares. «Bolillos de perro», «comida de víbora»,
«duraznillo», «hediondillo negro».
En el ejemplar Venturi 5613, se consigna 7
m de altura para esta especie.
Muy parecida a Solanum confusum de la que se distingue
por la pubescencia y por la forma, tamaño y color de la corola,
que en esta especie es blanca a rosado-violácea, estrellada a
estrellado-campanulada, de 2-2,5 cm de diámetro y con tubo de
2-4 mm de largo.
A. Rama con flores y fruto. B. Tricoma glandular de hojas. C. Flor. D. Tricoma glandular del cáliz. E. Tricoma eglandular del cáliz. F. Sector de corola desplegada. G. Tricoma ramificado de la corola. H. Estambre, vista dorsal. I. Estambre, vista ventral. J. Cono estaminal en corte transversal. K. Ápice de antera, cara ventral. L. Gineceo. M. Fruto, corte transversal. N. Semilla. O. Semilla, corte transversal.