Descripcion
Hierbas perennes, hasta de 1 m de alto; raíz primaria engrosada, raíces secundarias poco profusas; cáudex usualmente corto, hasta de 25 mm de largo, en ocasiones ramificado. Hojas alternas; láminas elípticas a obovado-elipticas, de 2,5-28 × 0,6-5,8 cm, densamente lanuginosas a lanosas en ambas caras, raramente glabrescentes, ápice agudo, base atenuada formando un pseudopecíolo, margen usualmente entero, en ocasiones con dientes inconspicuos. Espigas cilíndricas, multifloras, de 1,5-38 cm de largo; escapos erectos, de 3-45 cm de largo, pubescentes con tricomas lanuginosos, dirigidos en varias direcciones. Flores en la axila de una bráctea triangular, de 1,4-3,6 mm de largo, margen ciliado; cáliz con sépalos connados sólo en la base, sépalos anteriores elípticos, obtusos o agudos, de 1,7-3 mm de largo, ciliados en el margen; corola con tubo glabro, lóbulos de 1,6-3,4 mm de largo, patentes o erectos; estambres 4, exertos. Pixidio elipsoide, 2,8-3,5 mm de largo, 3-seminado. Semillas elipsoides a ovoideo-elipsoides, de 1,5-2,3 mm de largo, testa foveolada y rugosa.
Distribucion y Habitat
Plantago tomentosa es una especie ampliamente distribuida en el Cono Sur de Sudamérica. En la Argentina es muy frecuente, habitando en suelos arenosos, entre rocas, incluso en sitios secos, desde el nivel del mar hasta los 3900 m s.m.
Sinónimos
Plantago tomentosa Lam.
-
Plantago affinis Decne. Prodr. 13(1): 725. 1852
Plantago hypoleuca Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 225. 1913
Plantago oreades Decne. var. lanuginosa Griseb. var. lanuginosa Griseb. Abh. Königl. Ges. Wiss. Göttingen 24: 220. 1879
Plantago grisebachii Hieron. Bol. Acad. Ci. (Córdoba) 4: 52. 1881
Plantago achalensis Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 233. 1913
Plantago achalensis Pilg. f. minor Pilg. f. minor Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 234. 1913
Plantago paralias Decne. Prodr. 13(1): 725. 1852
Plantago paralias Decne. subsp. dasystachys (Pilg.) Pilg.(Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago paralias Decne. subsp. euparalias Pilg., nom. inval.Pilg., nom. inval. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago paralias Decne. subsp. grisebachii (Hieron.) Pilg.(Hieron.) Pilg. Notizbl. Königl. Bot. Gart. Berlin 11(105): 328. 1932
Plantago paralias Decne. var. achalensis (Pilg.) Pilg. var. achalensis (Pilg.) Pilg. Notizbl. Königl. Bot. Gart. Berlin 11(105): 328. 1932
Plantago paralias Decne. var. brevifolia Pilg. var. brevifolia (Pilg.) Pilg. Notizbl. Königl. Bot. Gart. Berlin 11(105): 328. 1932
Plantago paralias Decne. subsp. leiocalyx (Pilg.) Pilg.(Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago paralias Decne. subsp. petiolata (Pilg.) Pilg.(Pilg.) Pilg. Notizbl. Königl. Bot. Gart. Berlin 11(105): 328. 1932
Plantago paralias Decne. subsp. schlechtendaliana (Pilg.) Pilg.(Pilg.) Pilg. Notizbl. Königl. Bot. Gart. Berlin 11(105): 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. subsp. grisebachii (Hieron.) Pilg.(Hieron.) Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 62: 22. 1928
Plantago tomentosa Lam. var. brevifolia Pilg. var. brevifolia Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 62: 22. 1928
Plantago tomentosa Lam. subsp. leiocalyx Pilg.Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 242. 1913
Plantago tomentosa Lam. subsp. paralias (Decne.) Pilg.(Decne.) Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 238. 1913
Plantago tomentosa Lam. subsp. petiolata Pilg.Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 236. 1913
Plantago tomentosa Lam. subsp. schlechtendaliana Pilg.Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 234. 1913
Plantago tomentosa Lam. subsp. dasystachys Pilg.Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 242. 1913
Plantago tomentosa Lam. var. achalensis Pilg. var. achalensis Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 241. 1913
Plantago tomentosa Lam. var. cordobensis Pilg. var. cordobensis Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 236. 1913
Plantago paralias Decne. var. cordobensis (Pilg.) Pilg. var. cordobensis (Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago arechavaletai Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 257. 1913
Plantago tomentosa Lam. subsp. affinis (Decne.) Pilg.(Decne.) Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 243. 1913
Plantago paralias Decne. subsp. affinis (Decne.) Pilg.(Decne.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. subsp. balansai Pilg.Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 238. 1913
Plantago tomentosa Lam. var. glabrescens Schmidt var. glabrescens Schmidt Bot. Jahrb. Syst. 50: 240. 1913
Plantago paralias Decne. var. glabrescens (Pilg.) Pilg. var. glabrescens (Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. var. lasiophylla Pilg. var. lasiophylla Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 239. 1913
Plantago paralias Decne. var. lasiophylla (Pilg.) Pilg. var. lasiophylla (Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. var. mollior Pilg. var. mollior Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 239. 1913
Plantago paralias Decne. var. mollior (Pilg.) Pilg. var. mollior (Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. var. saxicola Pilg. var. saxicola Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 50: 240. 1913
Plantago paralias Decne. var. saxicola (Pilg.) Pilg. var. saxicola (Pilg.) Pilg. Notizbl. Bot. Gart. Berlin-Dahlem 11: 328. 1932
Plantago tomentosa Lam. subsp. selloana Pilg.Pilg. : .
Plantago paralias Decne. subsp. selloana (Pilg.) Pilg.(Pilg.) Pilg. : .
Plantago bicallosa Decne. var. hirsutior Pilg. var. hirsutior Pilg. Bot. Jahrb. Syst. 62: 25. 1928
Bibliografía
-
Souza, J. P. & Souza, V. C. Año: 2002
Soria Rey, N., Basualdo, I. Z. & Zardini, E. M. Año: 1994
Rahn, K. Año: 1995
Rahn, K. Año: 1974
Rahn, K. Año: 1966
Rahn, K. Año: 1979
Hefler, S. M., Rodrigues, W. A. & Cervi, A. C. Año: 2011
Degen, R. & Mereles, F. Año: 1996
Cabrera, A. L. Año: 1993
Basualdo, I. Z., Zardini, E. M., Soria Rey, N. & Ortíz, M. Año: 1994
Ejemplares de referencia
Colector | N° Colect. | Especie | Departamento | Provincia | Imagen |
---|---|---|---|---|---|
|
4268 | Ledesma | Jujuy | ||
|
1183 | General Pedernera | San Luis | ||
|
1279 | Ituzaingó | Corrientes | ||
|
6728 | San Roque | Corrientes | ||
|
8265 | Mercedes | Corrientes | ||
|
9331 | Mburucuyá | Corrientes | ||
|
982 | Humahuaca | Jujuy | ||
|
3185 | - | |||
|
344 | Paraná | Entre Ríos | ||
|
4282 | Famatina | La Rioja | ||
|
318 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
1460 | Presidente Roque Saenz Peña | Córdoba | ||
|
2341 | Río Cuarto | Córdoba | ||
|
2869 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
2873 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
2878 | Calamuchita | Córdoba | ||
|
2883 | Río Cuarto | Córdoba | ||
|
3001 | Río Cuarto | Córdoba | ||
|
-1 | (si 11158) | Dr. Manuel Belgrano | Jujuy | |
|
818 | Concordia | Entre Ríos | ||
|
3464 | Gualeguaychú | Entre Ríos | ||
|
8791 | Victoria | Entre Ríos | ||
|
22754 | Concordia | Entre Ríos | ||
|
22757 | Uruguay | Entre Ríos | ||
|
15508 | Humahuaca | Jujuy | ||
|
16286 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
17272 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
22196 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
24111 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
25522 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
26199 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
28008 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
30233 | San Pedro | Jujuy | ||
|
32005 | Dr. Manuel Belgrano | Jujuy | ||
|
5923 | Córdoba | |||
|
6047 | Córdoba | |||
|
6300 | Río Cuarto | Córdoba | ||
|
7353 | Choya | Santiago del Estero | ||
|
624 | San Alberto | Córdoba | ||
|
644 | San Alberto | Córdoba | ||
|
647 | San Alberto | Córdoba | ||
|
746 | San Alberto | Córdoba | ||
|
758 | Punilla | Córdoba | ||
|
4292 | Colón | Entre Ríos | ||
|
30 | Capital | Corrientes | ||
|
4175 | Santa Victoria | Salta | ||
|
190 | Dr. Manuel Belgrano | Jujuy | ||
|
2129 | Coronel Pringles | San Luis | ||
|
2132 | Libertador General San Martín | San Luis | ||
|
-1 | (CORD 5144) | San Juan | ||
|
2758 | Dr. Manuel Belgrano | Jujuy | ||
|
4179 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
5760 | Valle Grande | Jujuy | ||
|
3988 | Maldonado | |||
|
939 | Tumbaya | Jujuy | ||
|
1120 | Colón | Córdoba | ||
|
427 | (CORD 6201) | Minas | Córdoba | |
|
472 | (CORD 5132) | Córdoba | ||
|
4900 | Buenos Aires | |||
|
49 | Saladas | Corrientes | ||
|
185 | Ledesma | Jujuy | ||
|
1561 | Valle Grande | Jujuy | ||
|
3966 | Santa Victoria | Salta | ||
|
4985 | Valle Fértil | San Juan | ||
|
5392 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
2430 | Iguazú | Misiones | ||
|
11692 | Concepción | Corrientes | ||
|
13552 | Capital | Corrientes | ||
|
26180 | Santo Tomé | Corrientes | ||
|
27780 | Esquina | Corrientes | ||
|
41186 | Ituzaingó | Corrientes | ||
|
659 | (CORD 5131) | Tucumán | ||
|
1124 | Entre Ríos | |||
|
103 | Capital | Catamarca | ||
|
1879 | Vera | Santa Fe | ||
|
1932 | Vera | Santa Fe | ||
|
1934 | Vera | Santa Fe | ||
|
450 | General Güemes | Chaco | ||
|
461 | Colón | Córdoba | ||
|
462 | Colón | Córdoba | ||
|
1700 | Candelaria | Misiones | ||
|
1726 | San Ignacio | Misiones | ||
|
8693 | Concepción | Corrientes | ||
|
10250 | Concepción | Corrientes | ||
|
3877 | Castellanos | Santa Fe | ||
|
5893 | Las Colonias | Santa Fe | ||
|
5980 | Las Colonias | Santa Fe | ||
|
6255 | La Capital | Santa Fe | ||
|
7634 | Garay | Santa Fe | ||
|
7776 | General Obligado | Santa Fe | ||
|
26573 | Porto Alegre | Rio Grande do Sul | ||
|
753 | Santa Bárbara | Jujuy | ||
|
137 | Catamarca | |||
|
3074 | Cordillera | |||
|
7135 | Mercedes | Corrientes | ||
|
7689 | Paso de los Libres | Corrientes | ||
|
9941 | Bella Vista | Corrientes | ||
|
18288 | Monte Caseros | Corrientes | ||
|
18406 | San Martín | Corrientes | ||
|
18960 | Goya | Corrientes | ||
|
19028 | Lavalle | Corrientes | ||
|
30247 | Pilcomayo | Formosa | ||
|
31296 | Pilcomayo | Formosa | ||
|
648 | General José de San Martín | Salta | ||
|
739 | Valle Grande | Jujuy | ||
|
862 | Cachi | Salta | ||
|
919 | Metán | Salta | ||
|
2305 | Laishí | Formosa | ||
|
869 | Capital | La Rioja | ||
|
10185 | Córdoba | |||
|
1026 | Concepción | Corrientes | ||
|
7134 | Paraguarí |
Nombre Vulgar y Usos
Tipo y Observaciones
Material Tipo: Uruguay. Montevideo, Mayo 1767, P. Commerson s.n. [lectotipo, P 00675445!, designado por K. Rahn, Dansk Bot. Arkiv 30(2): 143. 1974; isolectotipos, P 00609897!, P 00609898!].
Observaciones: