Descripcion
Hierbas cespitosas, caulescentes, anuales, laxamente pubescentes, de 3-5 cm de alto. Raíces a veces leñosas, no engrosadas, con ramificaciones fibrosas. Tallos decumbentes, pubescentes, con costillas longitudinales, entrenudos entre 3-5 cm de largo. Hojas 1-2 por entrenudo, pseudoverticiladas; estípulas adnatas al pecíolo; pecíolos de 3-5 cm de largo, pubescentes; folíolos 3, obcordados, hasta de 5-10 × 5-12 mm, incisos 1/4-1/7, con lóbulos redondeados, pelos largos, esparcidos irregularmente, borde ciliado. Cimas umbeliformes, 2-8 floras; pedúnculos hasta de 10 cm de largo, erectos, con pubescencia densa; brácteas opuestas, lineares de base ensanchada, soldadas entre sí; pedicelos de 2-5 mm de largo, reflexos; bractéolas 2, lineares. Flores hasta de 12-15 mm de diámetro; sépalos oblongos, pubescentes, calli no observados; pétalos 1-2 veces el largo de los sépalos; amarillos. Cápsulas erguidas, globosas, más cortas que el cáliz. Semillas 2 por carpelo, ovoideas, con crestas longitudinales y surcos transversales.
Distribucion y Habitat
Especie regiones templado-cálidas de Sudamérica, N de Argentina hasta Buenos Aires, S de Paraguay, SE de Brasil y Uruguay. Florece en otoño y primavera. Muy abundante en Entre Ríos.
Sinónimos
Oxalis niederleinii R. Knuth
-
Oxalis amara A. St.-Hil. var. scabra Progel var. scabra Progel Fl. bras. 12(2): 492. 1887
Oxalis refracta A. St.-Hil. var. debilis A. St.-Hil. var. debilis A. St.-Hil. Fl. Bras. Merid. (quarto ed.) 1(3): 95. 1825
Oxalis refracta A. St.-Hil. var. erecta Arechav. var. erecta Arechav. Anales Mus. Hist. Nat. Montevideo 3: 237. 1900
Oxalis refracta A. St.-Hil. var. grandiflora Briq. var. grandiflora Briq. Annuaire Conserv. Jard. Bot. Genève 3: 155. 1899
Oxalis refracta A. St.-Hil. var. hirsuta Arechav. var. hirsuta Arechav. Anales Mus. Hist. Nat. Montevideo 3: 236. 1900
Bibliografía
Ejemplares de referencia
| Colector | N° Colect. | Especie | Departamento | Provincia | Imagen |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
1262 | Sauce | Corrientes |
|
|
|
|
2103 | Ituzaingó | Corrientes |
|
|
|
|
2254 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
2281 | Leandro N. Alem | Misiones |
|
|
|
|
658 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
94 | Tucumán |
|
||
|
|
2614 | Paraguarí |
|
||
|
|
661 | Guaraní | Misiones | ||
|
|
1935 | San Pedro | Misiones |
|
|
|
|
99 | Libertador General San Martín | Misiones |
|
|
|
|
165 | Cainguás | Misiones |
|
|
|
|
208 | Cainguás | Misiones |
|
|
|
|
559 | Cainguás | Misiones |
|
|
|
|
668 | Vicente López | Buenos Aires |
|
|
|
|
3312 | San Isidro | Buenos Aires |
|
|
|
|
6345 | (SI 215790) | Buenos Aires |
|
|
|
|
8467 | Baradero | Buenos Aires |
|
|
|
|
14648 | Eldorado | Misiones |
|
|
|
|
18040 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
20961 | San Isidro | Buenos Aires |
|
|
|
|
21236 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
21237 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
22605 | Concordia | Entre Ríos |
|
|
|
|
22608 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
23702 | Paraná | Entre Ríos |
|
|
|
|
24828 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
25342 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
27260 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
27262 | Gualeguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
27979 | Gualeguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
28685 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
28686 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
28693 | Entre Ríos |
|
||
|
|
28697 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
28700 | Colón | Entre Ríos |
|
|
|
|
28701 | Colón | Entre Ríos |
|
|
|
|
28704 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
29005 | Colón | Entre Ríos |
|
|
|
|
29348 | Concordia | Entre Ríos |
|
|
|
|
29353 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
29937 | La Paz | Entre Ríos |
|
|
|
|
30892 | Federación | Entre Ríos |
|
|
|
|
30896 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
5280 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
29337 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
3103 | Montecarlo | Misiones |
|
|
|
|
258 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
43 | Laishí | Formosa |
|
|
|
|
-1 | (SI 18089) | Paraná | Entre Ríos |
|
|
|
-1 | (SI 19097) | Concordia | Entre Ríos |
|
|
|
5200 | Curuzú Cuatiá | Corrientes |
|
|
|
|
719 | Tucumán |
|
||
|
|
721 | Catamarca |
|
||
|
|
761 | Buenos Aires |
|
||
|
|
930 | Tafí | Tucumán |
|
|
|
|
-1 | BAB 27019 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
858 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
241 | Alto Paraná |
|
||
|
|
1042 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
2492 | Montevideo |
|
||
|
|
3939 | - |
|
||
|
|
5594 | - |
|
||
|
|
6937 | - |
|
||
|
|
2006 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
64 | La Plata | Buenos Aires |
|
|
|
|
1187 | Capital | Misiones |
|
|
|
|
2101 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
32808 | Colombo | Paraná |
|
|
|
|
41899 | Bocaiúva do Sul | Paraná |
|
|
|
|
-1 | (SI 19781) | Buenos Aires |
|
|
|
|
-1 | (SI 19782) | Buenos Aires |
|
|
|
|
-1 | (SI 19811) | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
56 | (SI 19767) | Buenos Aires |
|
|
|
|
492 | San Pedro | Misiones |
|
|
|
|
17230 | Ancasti | Catamarca |
|
|
|
|
24854 | Capital | Córdoba |
|
|
|
|
1560 | La Plata | Buenos Aires |
|
|
|
|
1935 | La Plata | Buenos Aires |
|
|
|
|
1937 | La Plata | Buenos Aires |
|
|
|
|
2100 | Buenos Aires |
|
||
|
|
2211 | La Plata | Buenos Aires |
|
|
|
|
-1 | BAB 32335 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
1465 | (SI 215619) | Formosa |
|
|
|
|
1323 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
5915 | Eldorado | Misiones |
|
|
|
|
1265 | El Alto | Catamarca |
|
|
|
|
2308 | San Ignacio | Misiones |
|
|
|
|
3092 | Zárate | Buenos Aires |
|
|
|
|
13387 | Foz do Iguaçu | Paraná |
|
|
|
|
15936 | Leandro N. Alem | Misiones |
|
|
|
|
20403 | Mercedes | Corrientes |
|
|
|
|
25103 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
25104 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
25153 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
25583 | Ituzaingó | Corrientes |
|
|
|
|
25723 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
25757 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
26053 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
26071 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
26133 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
26134 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
42742 | Capital | Corrientes |
|
|
|
|
177 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
450 | Tigre | Buenos Aires |
|
|
|
|
1689 | Tigre | Buenos Aires |
|
|
|
|
30 | San Lorenzo | Santa Fe |
|
|
|
|
1870 | Foz do Iguaçu | Paraná |
|
|
|
|
3455 | Misiones |
|
||
|
|
11475 | Apóstoles | Misiones |
|
|
|
|
96 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
474 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
793 | Cainguás | Misiones |
|
|
|
|
865 | San Ignacio | Misiones |
|
|
|
|
2173 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
709 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
1143 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
1794 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
3034 | Santa Bárbara | Jujuy |
|
|
|
|
6328 | Maldonado |
|
||
|
|
373 | Apóstoles | Misiones |
|
|
|
|
2121 | San Ignacio | Misiones |
|
|
|
|
2294 | Oberá | Misiones |
|
|
|
|
3102 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
4080 | Concepción | Misiones |
|
|
|
|
-1 | BAB 62626 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
495 | Buenos Aires |
|
||
|
|
1001 | Colón | Córdoba |
|
|
|
|
1971 | Colón | Córdoba |
|
|
|
|
4947 | Monte Caseros | Corrientes |
|
|
|
|
5616 | Monte Caseros | Corrientes |
|
|
|
|
7854 | San Ignacio | Misiones |
|
|
|
|
7 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
3956 | Itatí | Corrientes |
|
|
|
|
5256 | Santiago | Misiones |
|
|
|
|
9168 | Gualeguaychú | Entre Ríos |
|
|
|
|
11916 | Victoria | Entre Ríos |
|
|
|
|
12519 | Curuzú Cuatiá | Corrientes |
|
|
|
|
12582 | Osório | Rio Grande do Sul |
|
|
|
|
405 | Oberá | Misiones |
|
|
|
|
324 | Eldorado | Misiones |
|
|
|
|
-1 | (SI 1119) | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
453 | Misiones |
|
||
|
|
570 | San Pedro | Misiones |
|
|
|
|
612 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
628 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
62 | Capital | Misiones |
|
|
|
|
2248 | Soriano |
|
||
|
|
74 | Capital | Misiones |
|
|
|
|
4875 | Eldorado | Misiones |
|
|
|
|
5584 | Leandro N. Alem | Misiones |
|
|
|
|
7230 | Paso de los Libres | Corrientes |
|
|
|
|
15413 | Ituzaingó | Corrientes |
|
|
|
|
18324 | Monte Caseros | Corrientes |
|
|
|
|
18388 | San Martín | Corrientes |
|
|
|
|
20759 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
20761 | Santo Tomé | Corrientes |
|
|
|
|
23855 | Capital | Corrientes |
|
|
|
|
10 | - |
|
||
|
|
8409 | Chicligasta | Tucumán |
|
|
|
|
8557 | Capital | Misiones |
|
|
|
|
16183 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
18529 | Paso de los Libres | Corrientes |
|
|
|
|
1516 | Pareci Novo | Rio Grande do Sul |
|
|
|
|
-1 | (SI 19789) | Buenos Aires |
|
|
|
|
-1 | (SI 215631) | Buenos Aires |
|
|
|
|
12553 | Aguas de Chapecó | Santa Catarina |
|
|
|
|
12627 | Itapiranga | Santa Catarina |
|
|
|
|
1502 | Capital | Córdoba |
|
|
|
|
3445 | Río Segundo | Córdoba |
|
|
|
|
1 | San Ignacio | Misiones |
|
|
|
|
521 | Curuzú Cuatiá | Corrientes |
|
|
|
|
4643 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
5493 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
6508 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
-1 | (SI 1266) | Tandil | Buenos Aires |
|
|
|
-1 | (SI 27066) | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
-1 | (SI 27114) | Concordia | Entre Ríos |
|
|
|
-1 | (SI 27167) | Concordia | Entre Ríos |
|
|
|
1094 | Colón | Entre Ríos |
|
|
|
|
2952 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
3206 | Uruguay | Entre Ríos |
|
|
|
|
1106 | Entre Ríos |
|
||
|
|
3400 | Iguazú | Misiones |
|
|
|
|
188 | Avellaneda | Buenos Aires |
|
|
|
|
257 | (SI 215786) | Tafí del Valle | Tucumán |
|
|
|
2467 | Tafí | Tucumán |
|
|
|
|
5299 | Ledesma | Jujuy |
|
|
|
|
968 | Candelaria | Misiones |
|
|
|
|
2082 | Montecarlo | Misiones |
|
|
|
|
2134 | General Manuel Belgrano | Misiones |
|
|
|
|
5019 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
6990 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
8027 | Guaraní | Misiones |
|
|
|
|
8244 | San Pedro | Misiones |
|
Nombre Vulgar y Usos
Tipo y Observaciones
Material Tipo: Brasil.Pirapuitá, 27 Oct
1892, G. Niederlein 243a [lectotipo, S-R-9790!, designado
por A. Lourteig, Bradea 7(2): 414. 2000].
Observaciones: Especie con gran variabilidad morfológica tanto
de la forma y tamaño de los folíolos como en la presencia y
densidad de la pubescencia.