Descripcion
Hierbas perennes, a menudo cespitosas, rizomatosas, ramificadas desde la base; tallos radicantes en los nudos inferiores, hirsuto-glandulares, con fascículos de hojitas creciendo en las axilas de algunas hojas; los tallos floríferos hasta de 30 cm de largo, ascendentes distalmente. Hojas sésiles de morfología muy variable: lineares, linear-lanceoladas, subulado-lanceoladas, lanceoladas, ovado-lanceoladas o elípticas, de 5-25 × 1,5-6 mm, papiráceo-membranáceas, nervio central evidente, subglabras a cortamente pubescentes, cuando son linear- o subulado-lanceoladas suelen estar arqueadas. Flores vistosas, solitarias o en cimas dicotómicas laxas, 2-20-floras; pedúnculos notables, hirsutos; brácteas lanceoladas u ovado-lanceoladas, a veces las superiores escariosas hacia el ápice; pedicelos de 5-30 mm de largo, a veces notoriamente acrescentes en el fruto y reflexos; cáliz acampanado, con sépalos lanceolados u ovado-lanceolados, de 4-7 × 1,5-3 mm, papiráceos, cortamente glandular-pubescentes, a veces escariosos; pétalos obovado-cuneiformes, de 7,5-12 mm de largo (ca. del doble de largo que los sépalos), 2-fidos en el tercio superior, lóbulos y senos redondeados; estambres 10, de longitud similar a la de los sépalos o más largos; anteras elipsoides, ca. 1 mm de largo, amarillas; estilos hasta de 4 mm de largo. Fruto una cápsula acampanada o cortamente cilíndrica, de 5-10 × 2-4 mm, curvada, con 10 dientes erectos. Semillas subtriangulares, de 0,6-1 mm de diámetro, castaño-rojizas, tuberculadas.
Distribucion y Habitat
Especie de amplia distribución mundial y probablemente introducida en la Argentina, en donde habita en los Andes, desde Salta hasta Tierra del Fuego, en las Islas Malvinas, en las sierras pampeanas y en las sierras del oeste de la provincia de Buenos Aires. Crece en terrenos algo secos a medianamente húmedos.
Sinónimos
Cerastium arvense L.
-
Cerastium hieronymi Pax Bot. Jahrb. Syst. 18(1-2): 26. 1894
Cerastium nervosum Naudin Fl. Chil. 1(3): 277-278. 1845[1846]
Cerastium arvense L. f. glandulosum (Wedd.) Rohrb. f. glandulosum L. Ann. Sci. Nat. Bot., sér. 5 1: 296. 1864
Cerastium arvense L. var. fueguianum Hook. f. var. fueguianum Hook. f. Fl. Antarct. 1(2): 251. 1845
Cerastium arvense L. var. montanum (Gay) Reiche var. montanum (Naudin) Reiche Anales Univ. Chile 91: 332. 1895 Protólogo alternativo: Fl. Chile 1: 184. 1896.
Cerastium arvense L. var. nervosum (Gay) Reiche var. nervosum (Naudin) Reiche Anales Univ. Chile 91: 332. 1895 Protólogo alternativo: Fl. Chile 1: 184. 1896.
Cerastium arvense L. var. parviflora Dusén var. parviflora Dusén Wiss. Ergebn. Schwed. Exped. Magellansl. 1895-1897 3, pt. 5: 187. 1900
Cerastium arvense L. var. rigidum Naudin var. rigidum Naudin Fl. Chil. 1(3): 276. 1846
Cerastium arvense L. var. verticellare Naudin var. verticellare Naudin Fl. Chil. 1(3): 276. 1846
Cerastium arvense L. var. vestitum Naudin var. vestitum Naudin Fl. Chil. 1(3): 275. 1846
Cerastium arvensiforme Wedd. var. glandulosum Wedd. var. glandulosum Wedd. Ann. Sci. Nat. Bot., sér. 5 1: 296. 1864
Cerastium colsmannii Lehm. ex Spreng. Syst. Veg. (ed. 16) 2: 418. 1825
Cerastium fuegianum Albov Revista Mus. La Plata 7: 364. 1896
Cerastium magellanicum Phil. Anales Univ. Chile 41: 678-679. 1872
Cerastium montanum Naudin Fl. Chil. 1(3): 275. 1845[1846]
Cerastium diazii Phil. Anales Univ. Chile 21: 391. 1862
Cerastium pauciflorum Phil., hom. illeg. Anales Univ. Chile 81: 772. 1892 Nom. illeg. hom., non Steven ex Ser. 1824.
Cerastium vidali Phil. Anales Univ. Chile 41: 677-678. 1872
Cerastium cardiopetalum Naudin Fl. Chil. [Gay] 1(3): 274-275. 1846
Cerastium arvense (Hook. f.) Ugbor. Phyton (Horn) 35(2): 172. 1977
Bibliografía
Ejemplares de referencia
| Colector | N° Colect. | Especie | Departamento | Provincia | Imagen |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
1225 | Valcheta | Río Negro | ||
|
|
-1 | (CORD 2531) | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
15 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
164 | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
2328 | Junín | San Luis |
|
|
|
|
207 | Calingasta | San Juan |
|
|
|
|
1439 | San Alberto | Córdoba |
|
|
|
|
2014 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
92067 | Ultima Esperanza | Magallanes |
|
|
|
|
139 | Paso de Indios | Chubut |
|
|
|
|
2674 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
2857 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
2888 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
2907 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
2931 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
3338 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
51 | /03 | San Antonio | Río Negro |
|
|
|
64 | Río Chico | Santa Cruz |
|
|
|
|
474 | Picunches | Neuquén |
|
|
|
|
464 | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
665 | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
1021 | Ñorquín | Neuquén |
|
|
|
|
1868 | Cushamen | Chubut |
|
|
|
|
2103 | Junín | San Luis |
|
|
|
|
2292 | Lago Buenos Aires | Santa Cruz |
|
|
|
|
419 | Santa Cruz |
|
||
|
|
9759 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
10001 | San Carlos | Mendoza |
|
|
|
|
10080 | San Carlos | Mendoza |
|
|
|
|
10864 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
11126 | Chos Malal | Neuquén |
|
|
|
|
11241 | Chos Malal | Neuquén |
|
|
|
|
12520 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
12560 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
12850 | Río Chico | Santa Cruz |
|
|
|
|
13858 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
13928 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
13970 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
15037 | Río Grande | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
15541 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
15684 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
15823 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
|
15939 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
10740 | Coronel Pringles | San Luis |
|
|
|
|
14030 | (SI 208638) | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
14031 | (SI 14031) | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
19852 | Futaleufú | Chubut |
|
|
|
|
27475 | Biobío | Biobío |
|
|
|
|
31130 | Iglesia | San Juan |
|
|
|
|
31186 | Iglesia | San Juan |
|
|
|
|
1822 | Ñorquín | Neuquén |
|
|
|
|
1858 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
1866 | b | Minas | Neuquén |
|
|
|
2120 | Los Lagos | Neuquén |
|
|
|
|
2144 | Los Lagos | Neuquén |
|
|
|
|
3456 | Collón Curá | Neuquén |
|
|
|
|
3618 | Deseado | Santa Cruz |
|
|
|
|
3679 | Río Chico | Santa Cruz |
|
|
|
|
86 | Pocho | Córdoba |
|
|
|
|
644 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
1070 | San Carlos | Mendoza |
|
|
|
|
18013 | Tunuyán | Mendoza |
|
|
|
|
1693 | Deseado | Santa Cruz |
|
|
|
|
-1 | (SI 208182) | Florentino Ameghino | Chubut |
|
|
|
197 | Sarmiento | Chubut |
|
|
|
|
2061 | Chacabuco | San Luis |
|
|
|
|
2168 | Tunuyán | Mendoza | ||
|
|
2168 | Tunuyán | Mendoza | ||
|
|
395 | Ñorquín | Neuquén | ||
|
|
395 | Ñorquín | Neuquén | ||
|
|
395 | Ñorquín | Neuquén | ||
|
|
533 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
546 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
|
1808 | Neuquén |
|
||
|
|
74 | Andalgalá | Catamarca |
|
|
|
|
118 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
1293 | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
1369 | A | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
76 | Calingasta | San Juan |
|
|
|
|
146 | Neuquén |
|
||
|
|
3090 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
1060 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
8536 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
|
2758 | - |
|
||
|
|
154 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
306 | Río Grande | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
200 | Río Negro |
|
||
|
|
41 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
75 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
286 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
546 | Lago Argentino | Santa Cruz |
|
|
|
|
899 | Iglesia | San Juan |
|
|
|
|
225 | CORD 72784 | Córdoba |
|
|
|
|
295 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
771 | CORD 73116 | Córdoba |
|
|
|
|
811 | CORD 73117 | Minas | Córdoba |
|
|
|
3 | CORD 73985 | Córdoba |
|
|
|
|
6 | CORD 73987 | Córdoba |
|
|
|
|
7 | CORD 73980 | Córdoba |
|
|
|
|
8 | CORD 73982 | Córdoba |
|
|
|
|
9 | a | Córdoba |
|
|
|
|
9 | CORD 72772 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
10 | CORD 73979 | Córdoba |
|
|
|
|
11 | CORD 73981 | Córdoba |
|
|
|
|
12 | CORD 73978 | Córdoba |
|
|
|
|
13 | CORD 73983 | Córdoba |
|
|
|
|
66 | CORD 73977 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
393 | CORD 73976 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
628 | CORD 72771 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
687 | CORD 72788 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
953 | CORD 72787 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
1977 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
7462 | San Alberto | Córdoba |
|
|
|
|
9704 | San Javier | Córdoba |
|
|
|
|
11835 | Junín | San Luis |
|
|
|
|
11860 | Junín | San Luis |
|
|
|
|
18015 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
20092 | Ambato | Catamarca |
|
|
|
|
21664 | Ambato | Catamarca |
|
|
|
|
21705 | Ambato | Catamarca |
|
|
|
|
23765 | Angaco | San Juan |
|
|
|
|
23881 | Angaco | San Juan |
|
|
|
|
1931 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
8620 | Coquimbo |
|
||
|
|
-1 | (LP 901208) | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
127 | Escalante | Chubut |
|
|
|
|
-1 | CORD 73161 | Córdoba |
|
|
|
|
832 | San Alberto | Córdoba |
|
|
|
|
3080 | Córdoba |
|
||
|
|
3080 | bis | Córdoba |
|
|
|
|
3602 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
3926 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
5382 | Iglesia | San Juan |
|
|
|
|
5596 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
5676 | bis | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
5779 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
|
5915 | CORD00110766 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
6273 | Ñorquín | Neuquén |
|
|
|
|
6620 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
7532 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
|
7559 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
7597 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
7647 | San Rafael | Mendoza |
|
|
|
|
8243 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
8378 | San Alberto | Córdoba |
|
|
|
|
9331 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
9386 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
9605 | Calingasta | San Juan |
|
|
|
|
11007 | Tunuyán | Mendoza |
|
|
|
|
11011 | Tunuyán | Mendoza |
|
|
|
|
11934 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
12329 | Tierra del Fuego |
|
||
|
|
12362 | Güer Aike | Santa Cruz |
|
|
|
|
13462 | La Rioja |
|
||
|
|
13675 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
14617 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
14761 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
15216 | Chilecito | La Rioja |
|
|
|
|
15350 | Sanagasta | La Rioja |
|
|
|
|
15662 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
15809 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
469 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
201 | Santa María | Córdoba |
|
|
|
|
227 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
1523 | Ambato | Catamarca |
|
|
|
|
10117 | (MERL 57054) | Tunuyán | Mendoza |
|
|
|
560 | - |
|
||
|
|
300 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
5719 | Lácar | Neuquén |
|
|
|
|
-1 | - |
|
||
|
|
-1 | (SI 18605) | Punilla | Córdoba |
|
|
|
9472 | Tehuelches | Chubut |
|
|
|
|
10100 | (SI 208591) | Tehuelches | Chubut |
|
|
|
1416 | Chicoana | Salta |
|
|
|
|
-1 | b | Santa Cruz |
|
|
|
|
1249 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
|
130 | Ñorquín | Neuquén |
|
|
|
|
335 | Futaleufú | Chubut |
|
|
|
|
-1 | (SI 14649) | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
-1 | (SI 14657) | Río Negro |
|
|
|
|
6095 | Aisén | Aisén |
|
|
|
|
221 | Córdoba |
|
||
|
|
-1 | (LP29205) | Lácar | Neuquén |
|
|
|
119 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
122 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
393 | Iglesia | San Juan | ||
|
|
393 | Iglesia | San Juan | ||
|
|
393 | Iglesia | San Juan | ||
|
|
393 | Iglesia | San Juan | ||
|
|
149 | Famatina | La Rioja | ||
|
|
149 | Famatina | La Rioja | ||
|
|
149 | Famatina | La Rioja | ||
|
|
312 | Catamarca |
|
||
|
|
7079 | Tafí | Tucumán |
|
|
|
|
408 | Río Grande | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
1858 | Chacabuco | San Luis |
|
|
|
|
-1 | -1 | Malargüe | Mendoza |
|
|
|
4765 | Ushuaia | Tierra del Fuego |
|
|
|
|
1917 | Rawson | Chubut |
|
|
|
|
8861 | Famatina | La Rioja |
|
|
|
|
1801 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
2052 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
6620 | CORD 72777 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
10701 | Córdoba |
|
||
|
|
10731 | Córdoba |
|
||
|
|
10926 | c | Córdoba |
|
|
|
|
20625 | Punilla | Córdoba |
|
|
|
|
20717 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
|
20872 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
|
20891 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
|
21192 | Cruz del Eje | Córdoba |
|
|
|
|
6743 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
14 | Lago Buenos Aires | Santa Cruz |
|
|
|
|
811 | Lago Buenos Aires | Santa Cruz |
|
|
|
|
15031 | Valcheta | Río Negro |
|
|
|
|
15988 | Aluminé | Neuquén |
|
|
|
|
1879 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
2203 | Río Senguerr | Chubut |
|
|
|
|
2569 | Saavedra | Buenos Aires |
|
|
|
|
2767 | Lácar | Neuquén |
|
|
|
|
4007 | Saavedra | Buenos Aires |
|
|
|
|
5280 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
5322 | Tornquist | Buenos Aires |
|
|
|
|
168 | Calingasta | San Juan |
|
|
|
|
21 | Las Heras | Mendoza |
|
|
|
|
770 | Cachi | Salta | ||
|
|
770 | Cachi | Salta | ||
|
|
11398 | Tandil | Buenos Aires |
|
|
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12299 | Malargüe | Mendoza | ||
|
|
12471 | Minas | Neuquén |
|
|
|
|
13837 | Bariloche | Río Negro |
|
|
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta | ||
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta | ||
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta | ||
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta | ||
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta | ||
|
|
14293 | Santa Victoria | Salta |
Nombre Vulgar y Usos
Tipo y Observaciones
Material Tipo: “Habitat in Scania & australiori Europa” [lectotipo, LINN-603.9!, designado por R. E. Ugborogho, Phyton (Horn) 35: 177, fig. 4. 1977].
Observaciones: Se trata de una especie muy variable en cuanto a la morfología foliar (desde hojas lineares, laxas y recurvadas hasta ovadas o elípticas, congestas y erectas), dependiendo de las condiciones de humedad en que crecen las plantas; esta situación explica la numerosa sinonimia para esta especie (cfr. Volponi 1990: 270). El isotipo de Cerastium hieronymi en CORD, que consta de dos ramas con numerosas hojas aproximadas, elípticas y ovado-elípticas, se ajusta a este concepto amplio de C. arvense. Nuevos estudios serán necesarios para sostener esta circunscripción específica tan amplia.
Flores
Argentina, Bariloche, Cerro Otto