Descripcion

Arbustos aromáticos de 30-100 cm de alto; ramas con corteza pardo-rojiza, exfoliante. Hojas opuestas o algunas veces ternadas; pecíolos de 0,1-7 mm de largo; láminas de 3-45(-70) x 0,5-15 mm, lineares a angostamente oblongas u obovadas, margen entero o dentado en el ápice, a veces revoluto, base aguda u obtusa, ápice agudo u obtuso, cara adaxial ásperoescabrosa, abaxial glandulosa, con nervio central notable. Sinflorescencias en pleiobotrios homotéticos, frondosos; florescencias parciales en espigas capituliformes, 1 ó 2 por axila, subglobosas, de 3,5-10 x 3-10 mm; pedúnculos de 2-13 mm de largo; brácteas imbricadas, las externas generalmente elípticas, de 1-3,5 x 1-2 mm, las internas generalmente obovadas, de 2-3 x 1-2 mm, cóncavas, acuminadas, pubescentes y punteadoresinosas bajo la pubescencia. Cáliz de 1,5-3 mm de largo, tubuloso, hendido en ambas caras, hispídulo y ciliado, persistente y cubriendo a las clusas; corola blanca o blancorosada, de 3-6 mm de largo; estambres adaxiales con apéndices glandulares. Fruto piriforme de 2,1 x 2 mm; clusas con superficie lisa, cara adaxial plana, cara abaxial convexa.

Distribucion y Habitat

Crece en Bolivia y en la Argentina, desde Salta hasta el NO de San Luis. Habita en cerros pedregosos, campos secos y áridos o en matorrales xerófilos. Florece en primavera y verano.

Ejemplares de referencia

Colector N° Colect. Especie Departamento Provincia Imagen
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 940 Santa María Catamarca
  • Acosta, J. M.
  • 1820 Cruz del Eje Córdoba
  • Aedo, C.
  • 15316 Cafayate Salta
  • Alarín, R.
  • 70 Capital Catamarca
  • Allende, M.
  • 234 Valle Fértil San Juan
  • Anderson, D. L.
  • 2269 Belgrano San Luis
  • Anzótegui, M. L.
  • 376 Santa María Catamarca
  • Arenas, P.
  • -1 25 Molinos Salta
  • Ariza Espinar, L.
  • 1850 Colón Córdoba
  • Ariza Espinar, L.
  • 3134 Colón Córdoba
  • Ariza Espinar, L.
  • 3161 Colón Córdoba
  • Ariza Espinar, L.
  • 3231 Colón Córdoba
  • Bang, M.
  • 979 Cochabamba
  • Barboza, G. E.
  • 564 Chilecito La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 940 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2434 General San Martín La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2457 Chilecito La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2840 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 2842 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 3327 Famatina La Rioja
  • Barboza, G. E.
  • 3842 Famatina La Rioja
  • Bastión, E.
  • 1297 Cercado Tarija
  • Beck, S. G.
  • 7433 Ayopaya Cochabamba
  • Biganzoli, F.
  • 2111 Chacabuco San Luis
  • Biloni, J. S.
  • 6739 Catamarca
  • Bitenc, M.
  • -1 (CORDf 93) Chilecito La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 225 Chamical La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 876 General Belgrano La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 2411 General Belgrano La Rioja
  • Biurrun, F.
  • 2841 General Lamadrid La Rioja
  • Bodenbender, W.
  • -1 6 Córdoba
  • Bolsi, A.
  • 17 Rivadavia Salta
  • Bolsi, A.
  • 89 Yavi Jujuy
  • Botta, S. M.
  • 368 Cafayate Salta
  • Botta, S. M.
  • 592 Famatina La Rioja
  • Botta, S. M.
  • 686 Coronel Felipe Varela La Rioja
  • Botta, S. M.
  • 694 Coronel Felipe Varela La Rioja
  • Bridges, T. C.
  • -1 5 -
  • Burkart, A.
  • 12541 Famatina La Rioja
  • Burkart, A.
  • 12551 La Rioja
  • Burmeister, H. C. C.
  • -1 51 Famatina La Rioja
  • Cabrera, A. L.
  • 1123 Belén Catamarca
  • Cabrera, A. L.
  • 22068 Rosario de Lerma Salta
  • Cabrera, A. L.
  • 30760 Cachi Salta
  • Cabrera, A. L.
  • 30774 Molinos Salta
  • Cantero, J. J.
  • 5345 Calamuchita Córdoba
  • Cantero, J. J.
  • 6436 Córdoba
  • Cantero, J. J.
  • 6734 Calamuchita Córdoba
  • Cantero, J. J.
  • 6797 Calamuchita Córdoba
  • Cantino, P. D.
  • 763 Andalgalá Catamarca
  • Cantino, P. D.
  • 767 Andalgalá Catamarca
  • Castellanos, A.
  • -1 88 La Rioja
  • Catalán, C.
  • 658 Santa María Catamarca
  • Catalán, C.
  • 659 Santa María Catamarca
  • Cialdella, A. M.
  • 219 San Carlos Salta
  • Cocucci, A. A.
  • 2089 Cachi Salta
  • Cocucci, A. A.
  • 2599 Belén Catamarca
  • Cordo, H.
  • 190 La Rioja
  • Correa, M. N.
  • 4317 La Viña Salta
  • Cortez, A.
  • 118 Valle Fértil San Juan
  • Dalmasso, A. D.
  • 479 Caucete San Juan
  • De la Vega, R.
  • 19 La Rioja
  • Donadío, S.
  • 184 General Juan Facundo Quiroga La Rioja
  • Ehrich, R.
  • 90 José María Aviléz Tarija
  • Fortunato, R. H.
  • 5906 Valle Fértil San Juan
  • Fortunato, R. H.
  • 5912 Valle Fértil San Juan
  • Forzza, R. C. .
  • 1980 Rivadavia Salta
  • Giorgis, M. A.
  • 667 Córdoba
  • Goodspeed, T. H.
  • 24885 Cochabamba
  • Guaglianone, E. R.
  • 1716 Jáchal San Juan
  • Guzmán, A.
  • -1 1 La Rioja
  • Hawkes, J. G.
  • 3832 Santa Victoria Salta
  • Hjerting, J. P. K.
  • 394 Guachipas Salta
  • Hunziker, A. T.
  • 4731 Capital La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 4860 Capital La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 9112 Cruz del Eje Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 9814 Pocho Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 9855 Minas Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 11024 Sobremonte Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 13417 Calamuchita Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 13543 General San Martín La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 13857 CORD 100417 Independencia La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 13931 General Belgrano La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 14062 General Ortíz de Ocampo La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 14162 Rosario Vera Peñaloza La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 14763 Ischilín Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 15149 Chilecito La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 15184 Famatina La Rioja
  • Hunziker, A. T.
  • 16683 Valle Fértil San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 19634 Cafayate Salta
  • Hunziker, A. T.
  • 23823 Angaco San Juan
  • Hunziker, A. T.
  • 25062 Sobremonte Córdoba
  • Hunziker, A. T.
  • 25432 Chilecito La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 9740 Belén Catamarca
  • Hunziker, J. H.
  • 11660 Coronel Felipe Varela La Rioja
  • Hunziker, J. H.
  • 12540 San Carlos Salta
  • Hunziker, J. H.
  • 12544 Molinos Salta
  • Hunziker, J. H.
  • 13163 Salta
  • Jameson, W.
  • -1 1 Jáchal San Juan
  • Jiménez, A. M.
  • 188 Cochabamba
  • Jiménez, A. M.
  • 188 Cochabamba
  • Jörgensen, P.
  • 1734 Andalgalá Catamarca
  • Kiesling, R.
  • 1200 Chilecito La Rioja
  • Kiesling, R.
  • 4395 Angaco San Juan
  • Kiesling, R.
  • 4467 Angaco San Juan
  • Kiesling, R.
  • 4490 Valle Fértil San Juan
  • Kiesling, R.
  • 5921 Capayán Catamarca
  • Kiesling, R.
  • 7859 Ullum San Juan
  • Kiesling, R.
  • 8962 Valle Fértil San Juan
  • Kiesling, R.
  • 8989 Valle Fértil San Juan
  • Kiesling, R.
  • 10138 Jáchal San Juan
  • Krapovickas, A.
  • 21924 Cachi Salta
  • Leuenberger, B. E.
  • 4970 Valle Fértil San Juan
  • Liberman, M.
  • 2235 Tarija
  • Lorentz, P. G.
  • 524 (CORD 6129) Catamarca
  • Luján, M. C.
  • 147 Calamuchita Córdoba
  • Luján, M. C.
  • 154 Santa María Córdoba
  • Luti, R.
  • 4436 Pocho Córdoba
  • Luti, R.
  • 4624 Pocho Córdoba
  • Martínez, G. J.
  • 1160 bis Cruz del Eje Córdoba
  • Nicora, E. G.
  • 9187 La Poma Salta
  • Olmstead, R.
  • 2007 -78 Santa María Catamarca
  • Pablos, C. R.
  • 6074 Pocho Córdoba
  • Pastore, F.
  • 65 a San Luis
  • Paula-Souza, J.
  • 7929 Cafayate Salta
  • Pedersen, T. M.
  • 11794 Valle Fértil San Juan
  • Pedersen, T. M.
  • 15277 Jáchal San Juan
  • Rodríguez, D.
  • 1441 Cafayate Salta
  • Roig, F. A.
  • 8432 Valle Fértil San Juan
  • Roig, F. A.
  • 8678 Sanagasta La Rioja
  • Roig, F. A.
  • 8705 Sanagasta La Rioja
  • Roig, F. A.
  • 11404 Jáchal San Juan
  • Ruiz Leal, A.
  • 18894 San Juan
  • Ruiz Leal, A.
  • 22105 Iglesia San Juan
  • Ruthsatz, B.
  • 364 Rosario de Lerma Salta
  • Santos Biloni, J.
  • 6290 La Rioja
  • Saravia Toledo, C.
  • 938 Salta
  • Sayago, M.
  • 561 Belén Catamarca
  • Sayago, M.
  • 633 Belén Catamarca
  • Sayago, M.
  • 1118 Cruz del Eje Córdoba
  • Sayago, M.
  • 1608 Belén Catamarca
  • Sayago, M.
  • 2132 Sobremonte Córdoba
  • sin colector
  • -1 CORD 101 Colón Córdoba
  • Slanis, A. C.
  • 311 Santa Victoria Salta
  • Soriano, A.
  • 1006 Sanagasta La Rioja
  • Sosa, G. M.
  • 3382 Famatina La Rioja
  • Stuckert, T. J. V.
  • 17175 General San Martín La Rioja
  • Torres, D.
  • 7 General Belgrano La Rioja
  • Troncoso, N. S.
  • 1866 Belén Catamarca
  • Ulibarri, E. A.
  • 331 Belén Catamarca
  • Ulibarri, E. A.
  • 572 Belén Catamarca
  • Urdampilleta, J. D.
  • 647 Chilecito La Rioja
  • Vattuone, I. C.
  • 193 Rosario de Lerma Salta
  • Venturi, S.
  • 8072 Rosario de Lerma Salta
  • Wolstenholme, G. E.
  • 46 Cochabamba
  • Zuloaga, F. O.
  • 9426 Cachi Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 9470 San Carlos Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 9487 San Carlos Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 11239 La Poma Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 11239 La Poma Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 11239 La Poma Salta
  • Zuloaga, F. O.
  • 12707 Ullum San Juan
  • Zuloaga, F. O.
  • 12707 Ullum San Juan
  • Zuloaga, F. O.
  • 12707 Ullum San Juan
  • Zuloaga, F. O.
  • 12707 Ullum San Juan
  • Zuloaga, F. O.
  • 14557 Santa María Catamarca
  • Zuloaga, F. O.
  • 14557 Santa María Catamarca
  • Zuloaga, F. O.
  • 14557 Santa María Catamarca
  • Zuloaga, F. O.
  • 14597 Andalgalá Catamarca
  • Zuloaga, F. O.
  • 14597 Andalgalá Catamarca

    Nombre Vulgar y Usos

    Tipo y Observaciones

    Material Tipo:
    Observaciones:

    A sector de rama florífera. B. Bráctea, vista externa. C. Cáliz. D. Corola. E. Corola desplegada por el labio superior, mostrando los apéndices conectivales. F. Gineceo. G. Clusa. (de Biurrum 2411, CORD).